Οι νεοπλασίες της ρινικής κοιλότητας (καρκίνος στη μύτη του σκύλου/γάτας) αποτελούν το 1-2% όλων των νεοπλασιών στον σκύλο και στη γάτα. Πρόκειται συνήθως για κακοήθεις μάζες με πρωτογενή εντόπιση στη μύτη, ενώ σπανιότερα οι ρινικές κοιλότητες αποτελούν μεταστατική εστία. Οι νεοπλασίες των ρινικών κοιλοτήτων έχουν έντονα διηθητικό και επεκτατικό χαρακτήρα. Η πλήρης εξάιρεση μια νεοπλασματικής μάζας που προκαλεί συμπτωματολογία, σπάνια είναι δυνατή λόγω του περιορισμένου χώρου εργασίας στη ρινική κοιλότητα και την έντονη τοπική διήθηση από νεοπλασματικό ιστό.

Αιτιολογικοί προδιαθετικοί παράγοντες που συνδέονται με τον καρκίνο της μύτης και των παραρινικών κόλπων είναι:

• H έκθεση του σκύλου/γάτας σε περιβάλλον καπνιστών
• Η έκθεση σε θερμαντικά σώματα κηροζίνης ή κάρβουνου
• Δολυχοκεφαλία (πχ Collies, Greyhounds, German Shepherds κλπ)
• Μεσακεφαλικές φυλές (Labrador, Beagle, Chihuahua, Cocker Spaniel κλπ)

Παρότι η κλασική ρινοτομή με ταυτόχρονη χειρουργική αφαίρεση των ρινικών κογχών έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει το προσδόκιμο ζωής των ασθενών , έχει υψηλά ποσοστά επιπλοκών. Η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική θεωρείται η μέθοδος εκλογής σε αυτά τα περιστατικά. Δυστυχώς, η μειωμένη διαθεσιμότητα και το υψηλό κόστος του συγκεκριμένου εξοπλισμού, καθιστούν τη μέθοδο μη προσβάσιμη στην καθημερινή κλινική πράξη.

• ΧΟΝΔΡΟΣΑΡΚΩΜΑ– είναι ευαίσθητο και στην ακτινοθεραπεία
• ΟΣΤΕΟΣΑΡΚΩΜΑ – πιο επιθετικό. Ανταποκρίνεται σε χημειοθεραπεία με καρβοπλατίνη +/- δοξορουβικίνη
• ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ– επιθετικό με έντονη τοπική διήθηση. Παρουσιάζει φτωχή ανταπόκριση σε οποιαδήποτε θεραπεία. Μπορεί να επιχειρηθεί ενδοσκοπική απόξεση, καρβοπλατίνη και ακτινοθεραπεία.
• ΡΙΝΙΚΟ ΛΕΜΦΩΜΑ/ΛΕΜΦΟΣΑΡΚΩΜΑ – είναι συνήθως μη πολυκεντρικό με φτωχή ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία.

Η ενδοσκοπικά υποβοηθούμενη απόξεση των νεοπλασματικών μαζών της ρινικής κοιλότητας προσφέρει:

• ανακούφιση από την πλήρη έμφραξη της αεροφόρου οδού
• μείωση της επίσταξης/ρινορραγείας που συνδέεται με τον όγκο
• μεγάλα σε μέγεθος και αντιπροσωπευτικά δείγματα βιοψίας για ιστοπαθολογική εξέταση και επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Πρόκειται για την έλξη και αφαίρεση νεοπλασματικού ιστού μέσα από τους μυκτήρες (τα ρουθούνια) υπό τον ενδοσκοπικό έλεγχο άκαμπτου ενδοσκοπίου διαμέτρου 1,9mm σε γάτες και μικρόσωμους σκύλους, 2,7 mm σε σκύλους άνω των 15 κιλών και 4mm σε σκύλους άνω των 45 κιλών.

Επιβάλλεται να έχει προηγηθεί αιματολογικός, βιοχημικός έλεγχος, έλεγχος αιμόστασης PT, PTT, BMBT και απεικονιστικός έλεγχος με ακτινογραφήματα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία ώστε να έχουν σαφώς χαρτογραφηθεί τα όρια του όγκου.

Με τη χρήση λαβίδας Doyen στο σκύλο και λαβίδας κροκοδείλου Noyes στη γάτα και τη διαρκή έκπλυση (flashing) στα ρινικές κόγχες, αφαιρούνται τμήματα της νεοπλασματικής μάζας. Ο νεοπλασματικός ιστός που είναι εύθρυπτος εμφανίζει εύκολη απόσπαση, ενώ κατά τη σύλληψη υγιούς ιστού ο ενδοσκόπος συναντά μεγαλύτερη αντίσταση. Με αυτή τη μέθοδο μπορεί έστω και προσωρινά να αποκατασταθεί η διαβατότητα της αεροφόρου οδού, να ελευθερωθούν οι ρινικές χοάνες και να ελαχιστοποιηθεί η αιμορραγία που προκαλείται από τις αγγειοβριθείς μάζες.

Μετεγχειρητική επίσταξη/ρινορραγεία μπορεί να παρατηρηθεί ως και 1 εβδομάδα μετά την απόξεση του όγκου. Οι ασθενείς παίρνουν εξιτήριο 24-48 ώρες μετά την ενδοσκοπική επέμβαση με τη χορήγηση αντιβιοθεραπείας, αναλγητικών και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών. Υπάρχει η πιθανότητα επαναληπτικών συνεδριών.

Η διαδικασία απόξεσης της ρινικής μάζας μπορεί να διενεργηθεί και με τη βοήθεια διοδικού laser, όπου και επιτυγχάνεται εξάχνωσή της. Συνήθως έχει λιγότερες αιμορραγίες σε σχέση με την απλή χρήση χειρουργικών εργαλείων για την απόξεση. Το laser ρυθμίζεται στα 10-15W continuous mode.